The Grateful Dead begon in de jaren zestig, toen psychedelische rock opkwam in Amerika. De optredens van deze groep worden als cult beschouwd, omdat de muzikanten tot de eersten behoorden die levendige visuele effecten gebruikten. Ze waren te herkennen aan kleurrijke posters en lichtshows, die goed samengingen met creatieve improvisatie. Elk live optreden was uniek en dankzij de aanwezigheid van twee drummers tegelijk (in 1967) was het geluid ruimtelijk. De teksten waren cynisch, hoewel de culturele ruggengraat van de Grateful Dead de hippiebeweging is en alles wat daarmee samenhangt. De stijl van muzikale composities zag eruit als een mengeling van rock, country, blues, reggae en jazz – in feite jamrock.
Betekenis en geschiedenis
Wat is de Dankbare Dode?
Dit is een rockband uit de Verenigde Staten, opgericht in 1965 in San Francisco. Luide bekendheid kreeg haar in 1967-1969 na optreden op het Monterey International Pop Music Festival en Woodstock Music & Art Fair.
In 1965 werd The Warlocks opgericht in de Verenigde Staten. Maar zo kon het niet genoemd worden, want er waren toen nog andere The Warlocks (nu de Velvet Underground). Daarom besloten de makers om het team te hernoemen en, om zichzelf niet te herhalen, kozen ze een zeer ongebruikelijke uitdrukking: Grateful Dead. Dit is niet zomaar een woordspeling, maar een weerspiegeling van mystieke verhalen uit verschillende culturen. Volgens het populaire geloof, als een persoon een overledene begraaft, die iedereen weigert te begraven, dan zal de overledene hem zeker helpen. In dit geval wordt de dode “dankbare dood”.
De groep benadert de keuze van het logo even creatief als de naamgeving. Ze had een rijke iconografie met verschillende symbolen, maar de Steal Your Face-schedel werd altijd als de belangrijkste beschouwd. Het verscheen in 1969 en werd gebruikt tot de ineenstorting van het collectief in 1995.
Ondanks het angstaanjagende uiterlijk van het embleem, is er niets sinisters aan zijn geschiedenis. De auteur van het ontwerp is Bob Thomas, die werd ingehuurd om het magazijn te bewaken. Hij kende de geluidstechnicus van de Owsley “Bear” Stanley-groep, die bekend werd als een van de eerste massaproducenten van LSD. Het was Owsley die hem vroeg een soort symbool te bedenken om het gemakkelijker te maken om achter de schermen de muzikale uitrusting van de Grateful Dead te onderscheiden.
De geluidstechnicus had al wat ideeën. Hij zag aan de kant van de weg een rond oranje en blauw bord in tweeën gedeeld door een witte streep, en besloot dat als basis te gebruiken. Owsley wilde gewoon het oranje halfrood opnieuw schilderen en de kruislijn vervangen door een zigzagrits. Bob Thomas maakte een stencil, waarna Ernie Fischbach het ontwerp op de dozen tekende. Maar na een paar dagen dacht Owsley dat het symbool kon worden aangevuld. Hij wendde zich weer tot Bob voor hulp. In de loop van de discussies breidde het concept zich uit: er werd besloten om een schedel toe te voegen, waarin volgens Owsley de naam van de groep versleuteld is. Het kostte Bob enkele uren om het nieuwe stencil te maken. Het was deze versie die het logo werd.
Het symbool sierde de voorkant van de verpakking voor History of the Grateful Dead, Volume in 1972. Daarvoor werd het gebruikt aan de binnenkant van de hoes van een ander album, dat in 1970 werd uitgebracht. Maar op dat moment was het embleem niet algemeen gebruikt en had geen naam. De term Steal Your Face is ontleend aan het nummer He’s Gone: de muzikanten namen het op om de ex-manager te “verheerlijken” die het geld stal dat ze verdienden van de Grateful Dead. En in 1976 verscheen het album Steal Your Face – hij was het die het logo zo’n ongebruikelijke naam gaf.
Steal Your Face (afgekort als Stealie) ziet eruit als een menselijke schedel met kleine oogkassen en een breed frontaal bot. De bovenkant dient als basis voor een rode en blauwe cirkel met een diagonale witte rits. Er is ook een cirkel op de achtergrond, maar de kleuren daarin zijn omgekeerd: de linkerhelft is blauw en de rechterhelft is rood.
Het logo heeft meerdere betekenissen. Volgens één versie symboliseert het de “hersenexplosie” van het luisteren naar muziek. Anderen geloven dat dertien bliksempunten de Amerikaanse koloniën vertegenwoordigen. Weer anderen zijn ervan overtuigd dat dit een verwijzing is naar de dertien stadia van LSD-bereiding in het Owsley “Bear” Stanley chemisch laboratorium.
Logo lettertype en kleuren
Het Grateful Dead-logo heeft geen letters en het kleurenschema is nogal slecht, zij het helder. Het contrasteert rood en blauw. Wit dient als hun neutrale “separator”. Dit palet is door Owsley gekozen tijdens de conceptontwikkelingsfase. Hij werd geïnspireerd door een verkeersbord dat hij zag terwijl hij van Oakland naar Novato reed.